Carlos Ruiz Zafón - Cień wiatru

Gdy mój szef (w czasach gdy jeszcze chodziłam do pracy) zobaczył tę książkę na moim biurku, zawołał:

"Czytasz The Shit of the Wind? Przestań natychmiast! Uratuję cię! Po prostu przestań zanim zacznie ci się podobać. Będzie ci się podobać w trakcie czytanie, ale nie pozostawi po sobie absolutnie nic, gdy już skończysz. To książkowa wersja Pinot Grigio."

(Ach, tak, pracowałam w winach).

Powiem, że bałam się, że mi się ta książka spodoba. Ale gdy miesiąc po przeczytaniu próbowałam napisać jej recenzję nie mogłam sobie zupełnie nic na jej temat przypomnieć.To jest znaczące, bo przecież powinnam pamiętać coś, cokolwiek!?

Gdy zaczynałam czytać tę powieść to myślałam, że będzie to książka z tych, którymi oficjalnie gardzę, bo są nędznym produktem literaturo-podobnym, ale jednak w ukryciu czytam z wypiekami na twarzy, bo historia jest wciągająca.

Trudno mi powiedzieć nawet teraz czy ta książka była dobrze napisana, czy nie. Styl autora nie pozostawił po sobie żadnego wspomnienia. Co gorsza, to samo z fabułą. O czym to w ogóle było? Jacyś młodzi ludzie lubili książki i się w sobie zakochiwali.

Nic mnie oni nie obchodzili, ich problemy mnie nie przekonywały i naprawdę nie wiem, o co wszystkim chodzi z tą książką. Nawet ten cały wielki sekret ujawniony na końcu spłynął po mnie jak po kaczce, bo wtedy już było mi naprawdę wszystko jedno co się z tymi bohaterami stanie.

Jedyny interesujący w całej książce koncept to ten dotyczący Cmentarzyska Zapomnianych Książek i był to pomysł zupełnie nierozwinięty. Była to jedyna rzecz, o której słyszałam zanim zaczęłam czytać 'Cień Wiatru' i na koniec czułam się jakby ktoś obiecał mi coś wspaniałego i magicznego a potem wystrychnął na dudka.

Iwona Banach - Chwast

Pamiętacie co mówiłam o polskich książkach? Że albo oblane lukrem Domy nad rozlewskiem, albo Holokaust, albo ponure, depresyjne rozważania o Prawdziwym Życiu.

'Chwast' to zdecydowanie o Prawdziwym Życiu. Poznajemy główną bohaterkę, jak stoi na dachu i zamierza z niego skoczyć wraz ze swoją córką. Naturalnie myślimy sobie wtedy: co za głupia pipa. Lecz później dowiadujemy się, że córka jest niepełnosprawna intelektualnie, mąż głównej bohaterki (i ojciec córki) to psychopatyczny tyran, a sama bohaterka ma raka (a jakże!). Gdy bohaterka umrze, to jej mąż odda córkę do zakładu zamkniętego, gdzie spędzi ona życie tłukąc głową o ścianę. Oprócz tego dowiadujemy się, że matka głównej bohaterki porzuciła rodzinę i uciekła z jakimś facetem. Ojciec głównej bohaterki mówił jej, że matka zmarła, ale w końcu jakaś usłużna sąsiadka jej doniosła, że nie zmarła, tylko zwykła kurwa była. W końcu ojciec, nie mogąc znieść tego życia, wiesza się na żyrandolu, i tak go znajduje główna bohaterka. Ach, tak. Kolega ojca ją molestował seksualnie latami. I zapomniałabym dodać, że bohaterka przyłapała swojego męża psychopatycznego tyrana, jak gwałcił ich niepełnosprawną umysłowo córkę.

I wtedy sobie myślimy: Dobra, faktycznie, skacz z tego dachu.

Ja rozumiem, że różne takie rzeczy się zdarzają. Jestem nawet w stanie zaakceptować, że mogą się one wszystkie przydarzyć jednej osobie, bo życie potrafi być okrutne. Ale to czego nie mogę zaakceptować, to zrzucanie na bohaterkę każdego możliwego kataklizmu, żeby sprawić aby książka była "poruszająca". Jeszcze ją powinna na koniec koparka przejechać. Naprawdę, niepełnosprawna intelektualnie córka by w zupełności wystarczyła.

Myślę, że to był główny problem jaki miałam z tą książką. Ale nie jedyny. Mimo całego tego nagromadzenia nieszczęść trudno tę główną bohaterkę lubić lub chociaż jej współczuć. Cały czas siedziała i myślała o tym jacy wszyscy ludzie są źli i okrutni, nieprzyjemni, niewychowani w najlepszym wypadku. Ale oczywiście, sama była dokładnie taka sama, w głowie nieprzerwanie plotkowała z samą sobą o wszystkich dookoła, z góry oskarżając ich o najgorsze. I wszyscy, wyobraźcie sobie, życzyli sobie, żeby jej córka umarła. Tak właśnie było. Gdzie by nie poszła, obcy ludzie patrzyli na jej córkę i tylko sobie myśleli: a niech już umrze.

Takie jest Prawdziwe Życie.

Ale nie sugerujcie się, wszystkim innym na internetach się podobało. Ale też im się podobało, jak głuchą dziewczynę z białaczką przejeżdża koparka, gdy próbuje uratować dziecko. Więc różne są gusta.

Neil Gaiman - Księga cmentarna

Och, jak ja lubię książki dla dzieci. Nigdy nic nie ma tam o kredytach na mieszkanie, o kłamstwach smoleńskich, o lewicy, prawicy i mamie Madzi.

Jakże mogłabym dać jakiejkolwiek książce dla dzieci mniej niż cztery gwiazdki? Jakże? W książkach dla dzieci życie jest wydestylowane do swojej najczystszej, najbardziej ekscytującej postaci.

Gaiman pisze naprawdę fajne rzeczy. Chłopiec wychowywany na cmentarzu przez duchy? Przecież to przefajne. Już sobie wyobrażam jak 10-letnia ja włóczę się po cmentarzach w nadziei, że jakieś miłe duchy mnie adoptują.

I oczywiście finałowa scena rozgrywa się w Krakowie! Zawsze to taki miód na nasze zakompleksione polskie serca, jak światowej sławy pisarz coś o Polsce powie.

Moje jedyna dwa zarzuty co do tej książki są takie:

1) Scena otwierająca książkę. To dość brutalna scena morderstwa. Cała rodzina chłopca zostaje zadźgana nożem we śnie. Wiem, że dzieci znoszą różne rzeczy łatwiej niż nam się wydaje, ale wydaje mi się, że to trochę za wiele jednak. Wyobraźcie sobie, że czytacie to jako bajkę na dobranoc
"A teraz dobranoc, kochanie. Gdy się obudzisz jutro, będziemy już martwi."
W Wielkiej Brytanii przestępstwa z użyciem noża są dość poważnym problem i dla niektórych dzieci może to być to temat zbyt przykry.

2) Trochę mi się nie podobało, że początkowe rozdziały były niepowiązanymi epizodami, a właściwa historia rozpoczęła się dopiero w połowie książki.

Geling Yan - The Lost Daughter of Happiness

Mam dylemat związany z tą książką. Nie mogę zdecydować, czy była bardzo dobra, czy bardzo zła. Główna bohaterka była albo bardzo nudna i nijaka, albo zbyt złożona i na tyle obca mi kulturowo, że nie mogłam jej zrozumieć. A, ta narracja w drugiej osobie, w której autor-narrator prowadzi prywatną rozmowę z bohaterką, a ja jako czytelnik jestem wystawiona poza nawias? Czy był to wspaniały pomysł, czy zupełnie poroniony eksperyment?

Podziwiam Gelin Yan za to jak brawurowo napisała tę książkę, czyniąc swoją główną bohaterkę praktycznie niemą. Nie mogę powiedzieć, że ten zabieg udał się w stu procentach, ale z pewnością zasługuje na uwagę. I po raz pierwszy czuję, że narracja w drugiej osobie jest w jakiś sposób usprawiedliwiona. Podkreślało to, to że nasza bohaterka jest tak trudna do opisania, że nawet narrator nie wie o niej wystarczająco.

Poza tym, była to już druga książka o chińskich prostytutkach, którą przeczytałam, lecz tym razem nie cytowały one Konfucjusza, więc byłam trochę rozczarowana.

Augustyn Baran - Głowa wroga

Skąd ja w ogóle wzięłam tę książkę? Chyba gdzieś na allegro dorwałam zamykając oczy i losując coś na ślepo. Lubię czasem siebie tak zaskoczyć. Próbuję czytać polskie rzeczy co jakiś czas, żeby, wiecie, nie zapomnieć o swoich korzeniach. Ciągle czekam na taką polską książkę, która mnie uwiedzie i na stałe sobie moją miłość zaskarbi. Jak na razie, mam wrażenie, że polskie książki to albo przesłodzone pierdytaty a la Dom nad rozlewiskiem, niekończące się rozdrapywanie drugiej wojny światowej i Holocaustu albo jakieś smętne i wulgarne opowieści o ogólnej beznadziei, brudzie i smrodzie.

'Głowa wroga' to tej właśnie ostatniej kategorii należy. To taki zbiór trochę opowiadanek, trochę wspomnień opisujących dorastanie głównego bohatera na polskiej wsi w stalinowskich latach 50-tych. Nie muszę mówić, że można z tego było zrobić książkę świetną. Z początku opowiadania miały taki trochę słodko-gorzki smak a la Ota Pavel, ale szybko Baranowi rozlazło się wszystko w niekończących się chujach, pizdach i ruchaniu. Się kobieta nie mogła na stronie tej książki pojawić, żeby zaraz jej pizda nie poszła za nią. Te wszystkie kobiety się na pizdach zaczynały i kończyły.

Oczywiście zdaję sobie sprawę, że dwunastoletni chłopcy często mają taki chwilowo ograniczony światopogląd, ale to nie tłumaczy dlaczego wszystkie dziewczynki w tej książce ochoczo pozwalały na wpychanie sobie palców między nogi. Nie wiem w ogóle jaki cel przyświecał autorowi tej książki, poza ogólną obrazą majestatu i jakimś tanim skandalizowaniem.

A szkoda, bo jakby odfiltrować te chuje i pizdy, to zostałoby może tej książki pięć stron, ale dobre pięć stron. Tytułowe opowiadanie jest prześwietne. Okładka też.

Książka najukochańsza

Moją najukochańszą książką z dzieciństwa jest niewątpliwie Błękitny Zamek Lucy Maud Montgomery. Wiem, że całe zastępy dziewczynek przede mną i po mnie również ukochały tę książkę, ale gdy miałam 12 lat nie zdawałam sobie z tego sprawy. Myślałam, że nikt tej książki nie zna i że ja i ona odnalazłyśmy się nawzajem magicznie, bo byłyśmy sobie przeznaczone.

Główna bohaterka Valancy, która w ówczesnym polskim tłumaczeniu nazywała się, nie wiedzieć czemu, Joanna, to podstarzała panna, która ucieczki od swojej smutnej egzystencji szuka w książkach, szczególnie tych o naturze i zwierzętach. Sama w tym czasie przechodziłam przez fazę natury i zwierząt i czytałam co tylko mi wpadło w ręce, ucząc się nawet łacińskich nazw.

Pewnego dnia Valancy aka Joanna dowiaduje się, że został jej może rok życia. I jak to zazwyczaj bywa w takich sytuacjach, postanawia wreszcie naprawdę pożyć, niczym się nie przejmując. Że ostatecznie znajduje szczęście i miłość, nie muszę mówić.

Książka jest urocza i niesłychanie dowcipna, chociaż część dowcipu, jak się zorientowałam jakiś czas temu czytając oryginalną wersję, poległa w tłumaczeniu. Jeżeli Wasze dzieciństwo było z jakiegoś powodu pozbawione Błękitnego Zamku to polecam koniecznie to nadrobić (najlepiej w oryginale w miarę możliwości).

Sama bym pewnie nie trafiła na tę książkę, gdyby nie to, że co roku w szkole, wraz z plakietką 'wzorowego ucznia' dostawałam nagrodę książkową. Początek wakacji nierozłącznie wiązał się dla mnie z czytaniem mojej nagrody. Czasem myślę, że tylko dlatego starałam się dostawać dobre oceny, żeby dostać książkę (byłam bardzo rozczarowana, gdy w późniejszych latach zaczęli nam rozdawać jakieś albumy i atlasy zamiast powieści).

W czwartej klasie  po raz pierwszy nie miałam świadectwa z paskiem. Mieliśmy nową nauczycielkę języka polskiego, której nazwisko było Borucka, a ja nazywałam ją z czułością - Boruta, która jak to się wtedy mówiło 'uwzięła się na mnie' i wystawiła mi trójkę na koniec roku. Głównie poszło o to, że brzydko piszę i nie robię szlaczków (ja uznawałam, że w czwartej klasie szlaczki to już jednak dziecinada). Był to dla mnie straszny szok, bo do tej pory miałam same piątki ze wszystkiego, a tu nagle trójka. Do tej pory nie mogę tego tej kobiecie wybaczyć. Z jakiej cudownej książki mnie obrabowała?

(Tak naprawdę to nie pamiętam, czy to było czwartej czy piątej klasie).

*  UPDATE - 25 września 2013 ma miejsce premiera nowego wydanie Błękitnego Zamku przez Egmont Polska tym razem.

Qiu Xiaolong - Red Mandarin Dress

Qiu Xiaolong pisze kryminały z Inspektorem Chenem w roli głównej. Red Mandarin Dress nie zostało przetłumaczone na polski, ale dwie inne zostały ('Tancerka Mao' i 'Śmierć czerwonej bohaterki') i wszystko wskazuje na to, że są lepsze od Red Mandarin Dress, zatem nic nie tracicie.

Ostatecznie oceniłam tę książkę na jakieś trzy gwiazdki, dość wysoko, biorąc pod uwagę fakt, że gdy zaczęłam czytać, moja pierwsza reakcja była taka: co to za kupa?

Widać robię się łagodniejsza z wiekiem.

Po pierwsze, miał to być thriller, a nic się nie działo! Qiu Xialong tylko rozwodził się nad pracą magisterską, czy doktorską Inspektora dotyczącą chińskiej literatury. Z detalami! Ostatecznie pewne archetypy obecne w chińskiej literaturze zostały powiązane ze sprawą morderstwa, i muszę powiedzieć, że było to ostro naciągane - próbować odnaleźć mordercę poprzez studiowanie literatury... Qui Xiaolong to nie Umberto Eco.

Pewnie myślicie, że skoro autor jest taki wyedukowany literacko to proza będzie najwyższych lotów, a nie typowe thrillerowe grafomaństwo. Nic bardziej mylnego jednak. Qiu Xiaolong postanowił przedstawić nam Chiny i wszystko co chińskie przez usta swoich bohaterów, więc ci biedni panowie i panie muszą prowadzić ze sobą niekończące się rozmowy o Chinach i chińskiej kulturze, żeby się zgadzać z samymi sobą na temat różnych ogólnych prawd. Przedziwne to było.

Kolejną rzeczą, której się dowiedziałam z tej książki, to to, że wszyscy Chińczycy nieustannie cytują Konfucjusza i tradycyjne chińskie wiersze. Cały czas! Na każdej stronie. Szczególnie prostytutki i odźwierni. Mam jedną koleżankę Chinkę i ona nigdy nic nie cytuje, więc czuję się oszukana. Ona pewnie nawet nie jest z Chin, pewnie jest z Birmingham.

Poza tym, książka była do bólu przewidywalna. Byłam jakieś 70 stron przed Inspektorem Chanem, i miałam ochotę go trzasnąć wielokrotnie, albo chociaż powiedzieć mu, żeby się skupił i pomyślał, a ja pójdę sobie zrobić herbatę.

Za co więc te trzy gwiazdki?

A no nie wiem. Złagodniałam.

Sean Ashton - Sunsets and Dogshits

Gdyby Borges oglądał Monty Pythona i palił trawkę, to mógłby napisać tę książkę. I pewnie wtedy byłaby ona lepsza. Niestety, Borges nie palił trawki i nie oglądał Monty Pythona, więc Sean Ashton musiał napisać tę książkę.

Wygląda na to, że jestem jedyną osobą na świecie, która ją przeczytała, tak że wypada mi napisać recenzję. "Sunsets and Dogshits" to zbiór różnych absurdów i osobliwości, wymieszany z niekonwencjonalną krytyką sztuk pięknych. Przyjemność rosła w miarę czytania i ogólnie nie była to zła książka, chociaż cały czas twierdzę, że sprawdziłaby się lepiej w formie comiesięcznych felietonów w jakimś hipsterskim magazynie, niż jako książka którą się czyta od deski do deski (a niestety, ja tylko tak umiem czytać książki). Ogólnie był to ciekawy popis, ale z założenia przeznaczony dla bardzo wąskiego grona odbiorców.

Mój egzemplarz pewnie do tej pory leży na półce w antykwariacie w Notting Hill, gdzie się z nim pożegnałam i tam go możecie odnaleźć. Albo mogę Wam też wkleić tutaj mój ulubiony cytat z tej książki (w moim własnym tłumaczeniu jak zwykle), które był zaskakująco trafny jak na ogólną absurdalną atmosferę tego dzieła:

"Co ludzie ukrywają podczas kontaktów osobistych, wyjawiają w korespondencji. Dystans, wydaje się, pozwala na większą intymność niż rozmowa twarzą w twarz. Nic w tym dziwnego, jako że wiele rzeczy które ludzie mówią sobie na żywo, jest, obawiam się, jedynie próbą uniknięcia milczenia. Milczenie bowiem podkreśla  fizyczną obecność rozmówców, prowadząc do obopólnego dyskomfortu: interlokutorzy zaczynają się wiercić, bębnić palcami w stół a ich umysły wędrują, wędrują tak daleko, że pytają się siebie, dlaczego ich ciała nie podążyły za nimi, dlaczego, krótko mówiąc, nadal tu są. Dziewięćdziesiąt procent czasu rozmowa to nic innego jak tylko odwrócenie uwagi od tego zakłopotania wywołanego byciem w czyimś towarzystwie, od tego faktu, że ma się przed sobą jakąś inną ludzką istotę."

Jak dla mnie to w samo sedno. Ale może to tylko ja tak mam.

Daniel Everett - Don't Sleep There Are Snakes

Znacie takie sytuacje, kiedy poznajecie kogoś i od pierwszej chwili was ta osoba niepomiernie irytuje, ale jakiś czas później, ku waszemu zdziwieniu bardzo się z tą osobą zaprzyjaźniacie? Tak właśnie było ze mną i z panem Everettem. Moja pierwsza reakcja co do niego i jego książki była taka: "O matko, ale z niego Amerykanin!"
I z całym szacunkiem dla tych Amerykanów, których znam i lubię, nie był to w żadnym sensie komplement.

Jeden przykład: Everett się obraził na całą ludność Brazylii, bo się mu wydawało, że nieszczególnie się przejęli tym, że żona Everetta zapadła na malarię i może nawet była bliska śmierci. Zajęło mu lata, LATA, żeby zrozumieć, że biedni Brazylijczycy zapadają na choroby i umierają na lewo i prawo, i życie toczy się dalej, więc dlaczego mieliby nagle zrobić wyjątek i rwać sobie włosy z głowy bo tym razem to Amerykanka zachorowała. Naprawdę lata mu zajęło zrozumienie tego. Pozwolę sobie powiedzieć teraz, w moim najelegantszym amerykańskim: DOH!

Everett nie jest szczególnie zdyscyplinowanym pisarzem i się mu ta książka rozłaziła we wszystkich kierunkach, mniej więcej tak: pojechałam do amazońskiej dżungli, żeby opowiedzieć Indianom o Bogu, moja żona zachorowała na malarię, język plemienia Pirahas nie ma liczebników, moje dzieci dorastały w dżungli, a Pirahas mówią dużo o seksie, nie mają też rekurencji w swoim języku, więc Chomsky był w błędzie. Ach, no i Boga nie ma (przepraszam, jeżeli to jest spoiler dla niektórych.)

Wybaczam to Everettowie to meandrowanie, bo każdy kto udowodni, że Chomsky się myli jest moim przyjacielem.

Najlepszy fragment książki to ten, w którym po 20 czy 30 latach mieszkani z Indianami Everett zdaje sobie w końcu sprawę, że nie uda mu się ich 'nawrócić', i w dodatku sam też dochodzi do wniosku, że Biblia to stek bzdur. Tutaj zamieszczam kilka fajnych cytatów, które przetłumaczyłam, bo żeby do nich dojść musielibyście przejść wpierw przez rozdziały dotyczące rekurencji w języku, teorii uniwersalnej gramatyki autorstwa Chomsky'ego i ogólnych lingwistycznych rozważań i nie wiem czy macie na to siłę. Więc oto najlepsze kawałki, możecie mi podziękować później.

"Podczas urlopu znowu myślałem o wyzwaniach przed którymi staje misjonarz: przekonać szczęśliwych, zadowolonych ludzi, że są zgubieni i że potrzebują Jezusa jako swojego zbawiciela. Mój nauczyciel ewangelizacji z Uniwersytetu Biola, Dr Curtis Mitchell mawiał: musisz ich najpierw doprowadzić do zguby, żeby móc ich później zbawić. Jeżeli ludzie nie odczuwają jakiegoś poważnego braku w swoich życiach, raczej niechętnie przyjmują nowe wierzenia, szczególnie te o Bogu i zbawieniu."

Ach, więc tak to się robi!

"- Kobiety boją się Jezusa. Nie chcemy go!
- Dlaczego nie? - zapytałem, zastanawiając się co wywołało tę deklarację
- Bo wczoraj w nocy on przyszedł do naszej wioski i próbował uprawiać seks z naszymi kobietami.  Gonił je po całej wiosce, próbując wsadzić w nie swojego olbrzymiego penisa.
Kaaxaooi pokazał mi wtedy rozkładając ręce jak wielki był penis Jezusa - prawie metrowy."

" - Pirahas wiedzą, że ty zostawiłeś swoją rodzinę i swój kraj, żeby przyjechać tutaj i mieszkać z nami. Wiemy, że zrobiłeś to, żeby nam opowiedzieć o Jezusie. Chcesz, żebyśmy żyli tak jak Amerykanie. Ale Pirahas nie chcą żyć jak Amerykanie. Lubimy pić. Lubimy mieć więcej niż jedną kobietę. Nie chcemy Jezusa. Ale ciebie lubimy. Możesz zostać z nami. Ale nie chcemy więcej słyszeć o Jezusie, ok?"


Ok.

John Irving - Hotel New Hampshire

Wyjątkowo muszę pochwalić polską okładkę, tj. tę którą tutaj zamieszczam, wznowione wydanie nie jest tak ładne, ale wpisuje się w ogólnoświatowy trend wydawania Irvinga w tragicznych okładkach wedle maksymy, że nie szata czyni człowieka (i nie okładka książkę). Gdy czytałam tę książkę po angielsku musiałam sobie zamówić jakieś rzadsze amerykańskie wydanie, które miało w miarę przyzwoitą okładkę.

Zawsze coś tam słyszałam o Hotelu New Hampshire. Tak jak inni. Gdy wiele już lat temu wyjeżdżałam na rok właśnie do New Hampshire, ta książka, jak i film na jej podstawie był jedynym skojarzeniem, żyjącym w świadomości wszystkich moich znajomych. Oczywiście ja nie miałam pojęcia o czym właściwie Hotel New Hampshire traktuje i nie wiadomo dlaczego wyobrażałam sobie jakąś dziwną mieszkankę Hitchcocka i Ostatniego tanga w Paryżu. Tak, no to wyobraźcie sobie moje zaskoczenia. Książka jest głównie o niedźwiedziu.

Myślę, że Irving nie dostanie ode mnie pięciu gwiazdek, mimo tego, że świetnie opowiada historie, a to powinno być celem każdego pisarza - opowiedzieć dobrą historię. Wszyscy ci pisarze, którzy mają zupełnie inne ukryte cele powinni pomyśleć o zmianie zawodu. Pisanie powieści to opowiadanie historii, i to właśnie Irving robi wspaniale, więc gratulacje. Nigdy nie wiadomo, czy jego powieści się bardziej skupiają na fabule, czy na postaciach, bo obydwu poświęca wystarczająco uwagi, dzięki czemu i opowieść i postacie rozwijają się razem w miarę czytania.

Jak prawdziwy gawędziarz, Irving kluczy i popada w dygresje, dygresje od dygresji, dygresji, dygresji... Zupełnie mi to nie przeszkadzało w Hotelu New Hampshire (aczkolwiek trochę denerwowało w Modlitwie za Owena). Mój jedyny problem z Irvingiem i powód dla którego pewnie nigdy nie dostanie ode mnie pięciu gwiazdek jest jego tandetny symbolizm. Nie mam problemu z wszelkimi niewiarygodnymi wydarzeniami, pod warunkiem że nie istnieją one w książce jedynie po to, żeby coś symbolizować. To są tanie sztuczki, panie Irving. I czasem nie wiem. Czy Irving jest naprawdę znakomitym pisarzem, czy tylko znakomicie odgrzewa te same kotlety, tak że w ogóle się nie orientuję?

Francis Spufford - The Child That Books Built

Mole książkowe lubią takie rzeczy - książka o książkach i o czytaniu. To tak jak Xzbit w Odpicuj Mi Brykę mówi, że wsadził ci samochód do samochodu, bo wie jak bardzo lubisz samochody.

Podobał mi się wysiłek jak Spufford włożył w opisanie wszystkich psychologicznych przyczyn, dla których czytamy wszystko od książeczek z obrazki do literackiego porno. Przeanalizował swoje lektury od momentu kiedy nauczył się czytać do późnych lat nastoletnich.

Przedstawił wiele ciekawych teorii, chociaż czasem może zbyt wydumanych jak na mój gust. Chciałabym, żeby było w tym więcej zwykłego pamiętnika czytelnika, a mniej pokazu fajerwerków erudycji autora. I chociaż książka często była interesująca, to ogólnie wszystko to jakoś kluczyło bez celu i zmierzało donikąd.

Ale oczywiście autor zebrał ode mnie dodatkowe punkty za to, że mieszka w Camberwell (a przynajmniej mieszkał w momencie publikacji tej książki). Kto wie, może stałam za nim w kolejce w Sainsbury. Jak już będę sławną pisarką, to przeprowadzę się z powrotem do Camberwell.

Walter Mosley - Fortunate Son

Walter Mosley jest autorem poczytnych kryminałów. Nawet ze dwa przetłumaczono na polski. Nie czytałam żadnego, ale ludzie którzy lubią amerykańskie kryminały gdzie trup się ściele gęsto sobie chwalą Mosley'a.
Tym razem jednak autor postanowił napisać coś ambitniejszego - powieść obyczajową. I wyszła z tego zupełna katastrofa. Nie chce mi się wierzyć, że w ogóle ktoś to potraktował na poważnie. Nie mam już egzemplarza tego dzieła, bo go dawno spieniężyłam, ale musicie mi uwierzyć na słowo, że można znaleźć na sieci blogi o książkach z wampirami napisane lepszym stylem.

Historia była jeszcze tyle o ile interesująca, niestety natura pisarza kryminałów wzięła w Mosley'm górę i za każdym razem gdy docierał on do jakiegoś zakrętu fabularnego, zabijał jednego z bohaterów, że akcję popchnąć do przodu. Generalnie w książce chodzi o to, że są w niej dwaj bracia przyrodni, czarny i biały, rozdzieleni za młodu, jednemu się wiedzie, drugiemu nie (zgadnijcie któremu), po drodze ludzie dookoła padają jak muchy, a na końcu, zdaje się, że się okazuje, że pieniądze jednak szczęścia nie dają. Czytając miałam wrażenie, że trafił mi się maszynopis wysłany do wydawcy przez pełnego nadziei czternastolatka.

Wydaje mi się, że na okładce był jakiś cytat kogoś z Guardiana, który mówił, że sądząc po tej jednej książce tylko, trzeba uznać Mosley'a za jednego z najlepszych powieściopisarzy naszych czasów. Opluć się można. Pozostaje nam czytać klasyków.

Margaret Atwood - Oryks i Derkacz

Skoro ostatnio było o pisaniu kobiet, chyba warto przedstawić teraz moją ulubioną pisarkę - Margaret Atwood. Jest to właśnie ta pisarka, którą odnajdziesz na półkach mężczyzn, którzy kobiet właściwie nie czytają. Jest to ich flagowa kobieta, którą mogą zamachać, gdy ktoś ich oskarża o seksistowskie gusta literackie.

I nic dziwnego, bo Atwood często pisze science-fiction. I to science-fiction nobilitowaną do miana literatury wysokiej. 'Oryks i Derkacz', na ten przykład, był nominowany do Bookera w 2003 (i z jakiegoś powodu przegrał z niesłychanie cienkim 'Vernonem' DBC Pierre'a - gwiazdy jednego przeboju).

Nie twierdzę, że 'Oryks i Derkacz' jest najlepszą książką Atwood, ale gdyby napisał ją inny mniej znany autor dałabym mu pięć gwiazdek. Atwood sama sobie postawiła poprzeczkę wysoką, więc oczekuję od niej absolutnej perfekcji, to też ciachnęłam jedną gwiazdkę, głównie za fragmenty opowieści Oryks, które wydawały mi się trochę uproszczone i jakby... (czy się odważę?) seksistowskie.

Poza tym powieść ma wszystkie elementy dobrej anty-utopii, więc polecam wielbicielom gatunku, wszystkim tym którzy lubią się postraszyć wizjami, jak to ludzkość sama na siebie niedługo sprowadzi absolutną zagładę.

Kiedyś jeszcze napiszę obszerniej o Atwood przy okazji innej książki, ale póki przeczytajcie Oryksa i Derkacza, ta mała mini-recenzyjka musi Wam wystarczyć na razie.

Damskie bzdety

Zaczęło się od tego, że Esquire opublikował listę 75 książek, które każdy mężczyzna powinien przeczytać (http://www.esquire.com/the-side/feature/75-books#slide-1). Jak sie okazało na tej liście znalazła się tylko jedna pozycja napisana przez kobietę (ale miała 'mężczyzn' w tytule). Jak się oczytane kobiety o tym dowiedziały to natychmiast wsiadły na Esquire za taki seksistowski wybryk. Wtedy magazyn Joyland przygotował listę 250 książek napisanych przez kobiety, które każdy mężczyzna powinien przeczytać (dzięki czemu ta niszowa publikacja literacka zapewniła sobie 5 minut sławy w literackim internecie). Tę listę możecie znaleźć tutaj: http://www.joylandmagazine.com/brian_joseph_davis/blog/%5Btitle-raw%5D_1 i powiem, że jest to naprawdę przyzwoita lista. Kiedy ją zobaczyłam natychmiast wysłałam Maurycemu, bo się zawsze o to kłócimy, że on nie czyta kobiet. Jego półki pełne są męskich standardów w stylu Irvine'a Welsha, Chucka Palahniuka czy Martina Amisa, ale do posiadania seksistowskich gustów literackich Maurycy się nie przyzna nawet na torturach.

Odpisał mi tak:

"Po raz ostatni powtarzam: nie mam żadnego problemu z książkami napisanymi przez kobiety. I posiadam książki napisane przez kobiety. Tak jak już o tym milion razy rozmawialiśmy, powodem, dla którego nie mam więcej książek napisanych przez kobiety, jest to w jakich zazwyczaj są one okładkach. Jeżeli na okładce są kwiatki, dzieci lub coś, co wygląda jak piękny wiosenny lub letni dzień, to tego nie przeczytam. Lubię, żeby okładki moich książek miały jakąs intrygującą ilustrację, bo to przyciąga mój wzrok. A później streszczenie. Nie obchodzi mnie, kto książkę napisał. Powtarzam: NIE OBCHODZI MNIE KTO KSIĄŻKĘ NAPISAŁ!"

(Maurycy jak widać jest trochę cholerykiem.)

Więc czy to prawda? Czy mężczyźni naprawdę nie czytają kobiet z powodu okładek? Czy wydawcy odstraszają mężczyzn różowymi kwiatkami i dziećmi na plaży? Czy różowe kwiatki są naprawdę niezbędne? Czy bezgłowe kobiety są naprawdę niezbędne?

Kiedy tylko literacki internetowy światek uspokoił sie po tej nieszczęsnej liście Esquire, oliwy do ognia dolał noblista VS Naipaul, który radośnie oświadczył, że żadna kobieta, żywa lub martwa nie pisze lepiej niż on. Naprawdę tak powiedział, tutaj jest link - http://www.guardian.co.uk/books/2011/jun/02/vs-naipaul-jane-austen-women-writers?INTCMP=SRCH

Oczywiście ta wypowiedź spowodowała masową internetową histerię, dzięki czemu większość ludzi dowiedziała się o tym nieco już zapomnianym pisarzu. Naipaul stwierdził nawet, że po jednym akapicie jest zawsze w stanie stwierdzić, czy książka została napisana przez kobietę czy mężczyznę. Guardian natychmiast przygotował wtedy test, w którym ty też możesz sprawdzić czy posiadasz takie zdolności: http://www.guardian.co.uk/books/quiz/2011/jun/02/naipaul-test-author-s-sex-quiz?INTCMP=SRCH . Spieszę donieść, że ja nie mam. W dodatku uznałam, że fragment samego Naipaula został napisany przez kobietę. O, ironio.

Tak czy siak, myślę że można powiedzieć, że ogólnie rzecz biorąc mężczyźni nie czytają książek napisanych przez kobiety. Wystarczy przejść się po blogach książkowych. Te pisane przez dziewczyny mają zazwyczaj proporcje płciowe autorów na równym poziomie (chyba że są to dziewczyny, które czytają np. tylko romanse), te pisane przez chłopaków dotyczą zazwyczaj w przynajmniej 90% (a często i więcej) książek napisanych przez mężczyzn. Od czasu do czasu tylko zagubi się tam jakaś Masłowska, czy inna Atwood.

Sama nie zdawałam sobie sprawy jak poważne te dysproporcje są, dopóki nie poszłam na odczyty książek nominowanych do Orange Prize (nagrody dla książek napisanych przez kobiety) w 2011 roku. Książki o najróżniejszej tematyce: o wojnie, hemafrodytach, zakładach psychiatrycznych, tygrysach... I oczywiście oczekiwałam, że cała wielka hala będzie wypełniona w większej części kobietami, ale nie spodziewałam się, że mężczyzn nie będzie tam prawie w ogóle! Udało mi się zauważyć może dziesięciu, na setki kobiet.

W Polsce sytuacja wygląda równie tragicznie. Spójrzmy na przykład na Magazyn do Czytania Książki, świetny swoją drogą magazyn. Na okładce jak do tej pory kobieta znalazła się tylko raz (Masłowska). Jeżeli przyjrzymy się na przykład ostatniemu numerowi, który będzie w kioskach za kilka dni, to ze wszystkich nazwisk wymienionych na okładce (piętnastu, jeśli dobrze policzyłam), tylko trzy kobiece (Tokarczuk, Yoko Ono i Hartwig).

Mogłabym na ten temat jeszcze z 10 stron napisać, więc może zatrzymam się tu. Tak naprawdę smuci mnie to zjawisko i nie rozumiem go, bo przecież to kobiety o wielen więcej książek czytają i więcej kupują. Zresztą te proporcje są widoczne też na blogach książkowych. Macie jakieś pomysły na to, co z tym zrobić?

Lalita Tademy - Cane River

Problem z książkami, których autorzy są ludźmi nie zajmujący się wcześniej pisaniem lub literaturą, a postanowili spisać historię swojej rodziny, jest taki, że zazwyczaj są to książki bardzo złe. W erze przed-kindlowej były to książki wydawane przez tak zwane vanity presses. Autor pokrywał całość kosztów związanych z ich produkcją i dostawał pudła wypełnione egzemplarzami swojego dzieła, które najcześciej rozdawał znajomym i kuzynom, a reszta gniła w garażu.

Tak więc podeszłam ostrożnie do tej książki, szczególnie, że była to również książka z Oprah's Book Club, to też obawiałam się dużej zawartości pitu pitu o sile kobiet i takich tam.

I muszę powiedzieć, jak to zauważyłam wielu blogerów książkowych 'elegenacko' ujmuje - 'pozytywnie się rozczarowałam'. Wesoło się zasmuciłam i nieszczęśliwie ucieszyłam. 'Caner River' to nie jest zła książka. Pani Tademy nie stała się dla mnie natychmiastową kandydatką do literackiej nagrody Nobla, ale nie czuję, że czytanie historii jej rodziny to była strata czasu. Najbardziej podobało się to, że nie próbuje na siłę idealizować swoich bohaterek, co może się bardzo łatwo pisarzowi przytrafić, gdy pisze on o swoich dzielnych przodkach. Za to dostała jeden punkt. Kolejne trzy za ciekawą historię i wiele interesujach spostrzeżeń na temat życia na głębokim Południu USA w czasach niewolnictwa i zaraz po zakończeniu Wojny Secesyjnej. Wydaje się, że autorka porządnie odrobiła pracę domową z realiów epoki, więc mam nadzieję, że moja wizja tych czasów jest teraz w miarę wierna prawdzie historycznej.

Polacy nie gęsi

Ostatnio czytałam sobie którąś z książek-leksykonów Kopalińskiego (bo kiedyś w przypływie szaleństwa kupiłam wszystko co wydało w tej kwestii Wydawnictwo Bellona) i był tam rozdzialik zatytułowany 'Polacy nie gęsi'.

Powiedzenie to znane i już dzieci w podstawówce wiedzą, że Polacy gęśmi nie są. Ale czy ktoś w ogóle mówił, że są?

Większość wie, że 'Polacy nie gęsi, iż swój język mają". Ale niewielu wie, że 'gęsi' to w tym przypadku nie rzeczownik, a przymiotnik. Polacy mają SWÓJ język, a nie gęsi.

To taka ciekawostka na dzisiaj z braku nowej recenzji.

Jenny Eclair - Jak miło spędzić czas

Jak słowo daję, co ta Jenny Eclair ma z pierdzeniem? Naprawdę! Czy to jest naprawdę trzynastoletni chłopiec uwięziony w ciele dorosłej kobiety? Dlaczego pierdzenie to główny motyw wszystkich jej książek; zaraz po nim występują: rzyganie, bekanie i sraczka.

Rozumiem, że chce ona pokazać świat takim jakim jest, brutalna rzeczywistość, ale przysięgam, w moim świeciu (Bogu dzięki) ludzie nie puszczają wiatrów tak często.

Przynajmniej w tej książce (w odróżnieniu od Camberwell Beauty) nie wszyscy byli grubi.

Pomijając to wszystko wyżej wspomniane, jest to dość łatwa i przyjemna książka. Oczywiście Nobla, ani Bookera Jenny Eclair nie dostanie, bo to raczej jest tzw 'literatura na obcasach' w wydaniu trochę bardziej nieokrzesano-ordynarnym. Jest tam miłość i romanse, ciąże i macierzyństwo, mężowie, rozwody i wszystkie inne atrakcje, których można się spodziewać po tego typu powieści.


Jenny Eclair umie prowadzić książkę w naprawdę idealnym tempie i zakończyć ją fajerwerkami. Właściwie, to myślę, że powinna pisać thrillery.

Jonathan Raban - Surveillance

Odkładałam długo pisanie tej recenzji, bo nie mogłam się zdecydować, czy mi się ta książka podobała, czy nie. I ciągle nie wiem. Jestem niezdecydowana, nie doszłam do żadnej konkluzji. To, zresztą wydaje się być głównym motywem w książce. Tak jak inne książki napisane krótko po 11 września, powieść mówi o inwigilacji, granicach wolności, o tym nowoczesnym zwyczaju wzajemnego szpiegowania się. "Jeśli zauważysz coś podejrzanego, zadzwoń...", "Nie pozostawiaj bagażu bez opieki..." Jednak najbardziej oryginalnym i interesującym motywem jest niemożliwość dojścia do konkluzji. Mamy w tej chwili dostęp do tak ogromnego zasobu informacji, że właściwie niemożliwe jest wydestylowanie z tego jakiegoś ostatecznego osądu. Nic nie chce być już białe lub czarne. I jedynie wariaci, paranoicy i ignoranci są w stanie twardo stanąć po którejś ze stron.

Bohaterowie 'Surveillance' reprezentują sobą całe spektrum postaw i opinii, i tylko jedna Lucy wydaje się być uczciwa i przyznaje się, że nie wie, że stoi trochę w rozkroku. Książka nie miała żadnego rozstrzygającego zakończenia, co oczywiście było w zgodzie z zamysłem tej powieści, ale dla czytelnika było ostatecznie frustrujące, bo zamyka on książkę i myśli: "no i co?".

Czy znacie jakąś dobrą książkę o rozchwianym świecie po 11 września? Bo jak na razie same gniotowate mi się trafiają.

Nelson George - Hip Hop America

Zawsze mam problem z recenzowaniem literatury faktu i ta notka bardzo łatwo może przemienić się w jakieś osobiste wynurzenia na temat dorastania w postkomunistycznej Polsce i słuchania hip hopu. Jako że urodziłam się w 1982 roku w PRL-u jeszcze, to ominęły mnie początki hip hopu, ale przyłączyłam się do ruchu najszybciej, jak tylko mogłam.

Ksiązka Nelsona George'a wypełniła mi luki w wiedzy (kto w ogóle słyszał o DJ Hollywood?) o tym jak to wszystko się zaczęło.

'Hip Hop America' to bardziej sentymentalna podróż przez historię hip hopu niż publikacja faktologiczno-encyklopedyczna. I, oczywiście, George Nelson broni tego gatunku muzycznego jak tylko się da. Robi to w dość logiczny sposób i wielokrotnie musiałam jeszcze raz przemyśleć moje stanowisko (na przykład, muszę mu przyznać - o horrorze! - trochę racji w kwestii gangsta rapu). Na szczęście nie próbuje usprawiedliwić mizogynii wielu hip hopowych utworów, bo bym się musiała wtedy bardzo na tę książkę pogniewać.

Powiedziałabym, że to takie 3, 3 i pół gwiazdki, bardziej wstęp do czegoś większego (bo to ledwie 200 stron), niż kompleksowa historia hip hopu, ale daje dobry obraz tego co działo się w tej części muzyki przez lata osiemdziesiąte i początek dziewięćdziesiątych.

Bada też wszelkie zależności i relacje, które hip hop wytworzył ze światem mody, filmu i sztuk plastycznych. W momencie, gdy ta książka została wydana, hip hop już zaczynał się ostro komercjalizować. Teraz to już zupełnie się prostytuuje, gdzie popadnie. Niestety, z ruchu zamienił się zupełnie w produkt, ale też nie umarł.

George kończy książkę takim zdaniem:

"Pewnego dnia w roku 2005, 2010, 2020, cała ta zabawa i ten gniew będą się wydawać równie przestarzałe, jak spats* czy big-band nam się wydaje teraz." 

Mamy 2012, i hip hop żyje i ma się dobrze. I ciągle są w nim rzeczy dobre, ale jak to często bywa trzeba się zagłębić w temat i odejść od mainstreamu.

*spats - to są takie jakby białe (najcześciej) getry zakładane na buty - http://www.marchingworld.com/spat1.htm 

Jak zostałam czytelniczką

Blogspot od kilku miesięcy więcej nie działa, niż działa. Aż mi się odechciewa pisać, bo marnuję godziny czekając, aż coś się załaduje.

Ale trwam, trwam.

Nie wiem, czy ktoś tu wchodzi w ogóle i to czyta. To znaczy wiem oczywiście, bo maniakalnie sprawdzam statystyki , ale nie wiem, czy ludzie tak klikają byle gdzie, jak to się czasem zdarza na internecie, czy faktycznie z premedytacją wchodzą i czytają.

Poprzednia notka i nieuchronne nadejście zimy nastroiły mnie nostalgicznie. Chciałabym zawrócić do dzieciństwa. W związku z tym postanowiłam utworzyć listę książek dla dzieci i młodzieży, które najbardziej pamiętam i które chciałabym sobie kupić, żeby zawsze móc je czytać, gdy dopadnie mnie taki nastrój.

Jeżeli mam się cofnąć jak najbardziej wstecz to należy zacząć oczywiście od serii: „Poczytaj mi mamo”, na której w wieku jakichś trzech lat (głosi legenda rodzinna) nauczyłam się niemal samodzielnie czytać. Z samego procesu nie przypominam sobie nic, ale ponoć dręczyłam mamę w kółko pytając ‘co to za literka’, aż ogarnęłam cały alfabet i szczęśliwa czytałam sobie do woli. Musiałam uczyć się na Czerwonym Kapturku, bo ta książeczka jest wyryta w mojej pamięci bardziej niż jakakolwiek inna. Właściwie to chętnie bym kupiła sobie egzemplarz na pamiątkę.

Gdy już przeczytałam wszystkie książeczki dla dzieci, które mieliśmy w domu i po kilka razy, mama powiedziała mi, że jest takie miejsce, gdzie są setki książek i można je sobie pożyczać za darmo zupełnie. Myślałam, że sobie jaja robi. Ale było tak naprawdę. Miałam cztery lata, gdy mama zapisała mnie do biblioteki dla dzieci i młodzieży na Odyńca. Do tej pory pamiętam tę pierwszą wyprawę i pamiętam półkę, z której wzięłam pierwszą książkę, którą wypożyczyłam. Już wtedy musiałam mieć jakieś początki mojej nerwicy natręctw bo skierowałam się na pierwszą półkę alfabetycznie i wzięłam pierwszą chyba książeczkę. Była to ‘Myszka Pik’. Do niedawna pamiętałam tylko okładkę, i że historia była o polnej myszce badylarce, która miała na imię Pik (zresztą upamiętniłam ją nazywając tak mojego pierwszego chomika). Dzięki internetowi udało mi się niedawno tę książkę odnaleźć. Może też sobie kupię.

Kolejnym silnym wspomnieniem jest ‘101 Dalmatyńczyków’. Później nastąpiło wiele innych książek, które pożerałam w chorobliwym tempie. Szczególnie pamiętam Muminki – niedawno uaktywniła się u mnie muminkowa obsesja i mam zamiar na Boże Narodzenie sprawić sobie zestaw w twardych okładkach.

Oprócz tego oczywiście Narnia, przeróżne książki Astrid Lindgren ze szczególnym naciskiem na ‘Bracia Lwie Serce’, książkę którą przeczytałam chyba z piętnaście razy i płakałam strasznie za każdym razem oraz seria ‘Pięcioro dzieci i coś’. Pamiętam raz też czytałam ‘Niekończącą się historię’ do jakiejś trzeciej nad ranem i musiałam uprosić mamę, żeby napisała mi usprawiedliwienie następnego dnia, bo nie mogłam iść tak do szkoły (poza tym cały czas zostało mi chyba ze sto stron do przeczytania).

Głównym kuratorem moich gustów literackich był mój tata, przez co przeczytałam wszystkie części Pana Samchodzika i trochę Tomków Szklarskiego. Był grany też Niziurski. Lubiłam bardzo różne te książki, ale zawsze czułam się trochę od nich oddzielona, bo nie było w nich prawie żadnych dziewczynek. Były to takie staromodne opowieści, w których chłopcy przeżywali przygody, a dziewczynki bawiły sie lalkami i były ładne. Jak przez mgłe pamiętam, że w Panu Samochodziku bywały czasem jakieś dziewczynki, ale nie jestem pewna.

Zaczytywałam się również w Baśniach – obydwa tomy Baśni Braci Grimm zaczytałam na śmierć, miałam tak że różne bajki z różnych stron świata i szczególnie pamiętam zbiór bajek słowackich (chyba, ale kto wie, może były one słoweńskie, albo słowiańskie w ogóle). Za to w ogóle nie mogłam się przekonać do Andersena, mimo że mieliśmy to ładne, czarne trzytomowe wydanie z obrazkami.

Kolejnym moim odkryciem były książki Joanny Chmielewskiej, najpierw zaczęłam od serii dla dzieci o Janeczce i Pawełku, później dla młodzieży o Teresce i Okrętce, a później już łyknęłam całą resztą (bardzo chciałam wtedy zostać detektywką). Pamiętam tata się zawsze podśmiewał z mojego oddania pani Chmielewskiej, ale przynajmniej były tam dziewczynki i miały przygody! Za pokazanie mi Chmielewskiej dziękuję mojej przyjaciółce z podstawówki Paulinie.

Druga moja przyjaciółka z podstawówki, Ola, pokazała mi Frances Hodgson Burrnett, autorka mimo, że właściwie z zeszłego wieku to w ogóle się nie zestarzała. Czytałam Małą Księżniczkę, Małego Lorda, Tajemniczy Ogród, Tajemnicę Dworu w Stornham z wypiekami na twarzy.

Później odkryłam bardziej dziewczyńskie książki. Ukochałam Lucy Maud Montgomery, szczególnie Błękitny Zamek, Musierowicz (którą odkryłam stosunkowo późno), Siesicką. Pamiętam też, że moją ulubioną lekturą był wtedy Ten Obcy.

To były główne książki mojego dzieciństwa. Na pewno coś pominęłam, więc napiszcie mi koniecznie jakie były Wasze najważniejsze książki, to uzupełnię listę.

Gdy skończyłam 15 lat zaczęłąm wyrastać z literatury dziecięcej i młodzieżowej, a nie było nikogo, kto by mnie umiał odpowiednio wprowadzić do literatury dla dorosłych. Tata podsuwał mi, a to Buszującego w Zbożu, a to jakiegoś Vonneguta, i owszem, przeczytałam je z pewną satysfakcją, ale były to książki bardzo męski i ogólnie na tematy, które, w trakcie intensywnej burzy hormonalnej, którą przechodziłam, nie interesowały mnie. Teraz myślę, że trzeba mi było podsunąć Jane Austen na przykład. A tak to porzuciłam czytanie praktycznie całkowicie i zajęłam się chłopakami i imprezami. Z liceum pamiętam, że samodzielnie przeczytałam Władcę Much i dalej Chmielewską. Musiałam coś tam od czasu do czasu czytać, ale jakoś niknie mi co i kiedy. Do czytania wróciłam na studiach i do tej pory z uporem nadrabiam zaległości. Ale to już zupełnie inna historia.

Catherine Storr - Marianne Dreams

Dlaczego nikt nie przetłumaczył na polski tej perełki literatury dziecięcej??

W ogóle nie rozumiem czasem wydawców. Wydają kupę forsy na prawa do jakichś gniotów, a potem jeszcze muszą dorzucać drugie tyle na marketing i wpychanie ludziom na siłę różnych takich dzieł, a tu taką książkę by mogli mieć pewnie za niewielkie pieniądze, bo już ma swoje lata.

Jest taki czas w roku, najczęściej wypada koło listopado-grudnia, kiedy jest zimno, wietrznie i wszyscy chodzą zasmarkani, kiedy to najlepiej jeść ciasta i czytać książki dla dzieci.
'Marianne Dreams' to książka dla dzieci w starym stylu pełna różnych już niemal archaicznych słówek, jak 'jolly'  lub 'ghastly' przez co jest jeszcze bardziej urocza.

Taka książka zabiera czytelnika do czasów, kiedy życie było ciekawe i ekscytujące. Teraz gdy jesteśmy starzy, życie już nam się trochę przejadło. Musimy chodzić do pracy, robić zakupy, płacić rachunki i raz na jakiś czas ktoś nam musi przypomnieć jak interesujące życie potrafi być. I od tego są właśnie książki dla dzieci.

'Marianne Dreams' to opowieść o małej dziewczynce, którą choroba przykuła do łóżka, więc umila sobie czas rysowaniem. Okazuje się, że ołówek, którego używa jest niezwykły i jej obrazki ożywają w nocy w jej snach. Dokładnie tak jak je narysowała. Jeżeli zapomniała narysować okien w domu, to dom nie ma okien. Wszystko jest tak krzywe jak na jej rysunkach i przez to dość przerażające. Dokłada się do tego niepokojąca atmosfera, w której sny mieszają się z rzeczywistością i nawet dorośli czytelnicy mogą się poczuć nieswojo (szczególnie, jeśli ci czytelnicy to takie mazgaje jak ja).

Adam Chester - S'Mother

Jeśli myśleliście, że Wasza matka jest trochę postrzelona, to poznajcie matkę Adama. Własnoręcznie i całkowicie samodzielnie zniweczyła ona osiągnięcia pokoleń żydowskich kobiet w celu obalenia stereotypu nadopiekuńczej i apodyktycznej żydowskiej matki (vide: http://en.wikipedia.org/wiki/Jewish_mother_stereotype)

Adam spędził większość swojego życia uciekając od niej. Ale tam gdzie nie mogła go dorwać osobiście, jej listy go dosięgały. Adam zachował je wszystkie (z nieznanych sobie przyczyn), i teraz patrząc na sukces jaki można osiągnąć spieniężając szaleństwo swoich rodziców (mówię tu głównie o internetowo-wydawniczym fenomenie pt. Shit My Dad Says) postanowił je wszystkie wydać w tej małej książeczce. Jak to mówi na początku swojej książki:
"Dla mojej matki te listy to była terapia. Jeśli o mnie chodzi, to te listy dokumentują wszystkie powody, dla których ja potrzebuję terapii."

Narracja Adama jest czasem trochę zbyt przegadana i potoczna, jak na moje wrażliwe literackie podniebienie, ale za to jego mama jest mistrzem precyzyjności i lapidarności.

"Dziewiętnastego tego miesiąca wyślę Ci 100 dolarów. Kup za nie jedzenie. Staraj się nie szprycować swojego organizmu różnymi substancjami chemicznymi, takimi jak Prozac. Jeżeli twój dziadek by tu był (ze strony ojca), to by Ci powiedział, żebyś nie tego nie robił."

Mistrzyni matczynego haiku:

"Adam,
Winogrona są doskonałe na wypróżnianie.
Nie widziałam żadnych winogron w twoim domu.
Kocham,
Mama."

Mało ją obchodzą różne trywialne aspekty życia jej syna, takie jak jego zaręczyny, albo to że dostał pracę z Eltonem Johnem, ale jest na posterunku zawsze gdy trzeba zwrócić uwagę na rzeczy naprawdę ważne, jak nieadekwatność jego cienkiej kurtki jak na nowojorską pogodę albo zagrożenia wynikające z jedzenia sushi.

Oczywiście, doprowadzała go do szału. I lepiej o tym czytać, niż to przeżywać, ale nie dajcie się zwieść. Adam i jego matka to unikalny duet i ona zdaje się naprawdę cieszyć, że stała się centrum zainteresowania, dzięki tej książce. Najpewniej dlatego, że dzięki niej może poszerzyć pole dla swoich instynktów macierzyńskich i objąć nimi rzesze niewinnych czytelników.

Podobała mi się ta książeczka. Właściwie to mama Adama czasem przypomina mi moja własną mamę, która dzwoni do mnie z Polski, żeby mi powiedzieć, żebym brała algi na tarczycę (z którą NIE mam problemów). Ale nic dziwnego bo wg niejakiego Barry'ego Glassnera:
 "Stereotyp żydowskiej matki z amerykańskich dowcipów nie ma sensu w hebrajskich dowcipach, bo oczywiście można założyć, że większość Izraelczyków ma żydowską matkę. Więc ta figura nadopiekuńczej matki w izraelskim humorze to Matka Polka."

Jeszcze tylko kilka słów o okładce. Bardzo podoba mi się to zdjęcie, ale nie wiem dlaczego ta wiązka listów zdaje się leżeć dziecku na głowie. Może o to chodziło.